بازگشت
افغانستان، مصاف جديد براي فاتح بغداد
محمد اسحاق فياض محمد اسحاق فياض

تحولات سياسي و نظامي درافغانستان چنان فرايند هاي متفاوتي را باخود همراه دارد كه تحليل گران و دست اندر كاران امور سياسي و نظامي را نيز دچار تناقض گويي هاي فراوان كرده است. درهمين يك هفته پيش از سوي سازمان اطلاعات امريكا(سيا) اعلام گرديد كه سازمان القاعده وديگر جريان هاي افراطي گري در جهان در حال فروپاشي است. اين گزارش كه از سوي سياي امريكا ارايه گرديد، حتي به ناتواني القاعده در مناطقي از پاكستان و افغانستان نيز اشاره داشت. اما اكنون يك فرمانده باتجربه امريكايي در پايان ماموريت خود درافغانستان از مشكلات و نابساماني هايي سخن مي گويد كه سبب مي گردد ناآرامي ها و فعاليت هاي افرطي گري سال ها در افغانستان و پاكستان ادامه خواهد داشت و به اين زودي جريان افراطي گري قابل مهار نيست. جنرال دان ک مکنيل فرمانده نيروهاي ناتو درافغانستان يكي از فرماندهان باتجربه اي است كه در پايان خدمتش درافغانستان، برداشت هايش را ازجنگ و نبرد با افراطي گري درافغا نستان بيان داشته است، او در قدم اول از پيمان صلحي كه ميان دولت پاکستان با طالبان منعقد گرديد، انتقاد كرد وگفت: هر زمانى که  يک پيمان بين حکومت پاکستان و طالبان آن کشورعقد مي گردد، تشنج  ونا آرامى در افغانستان افزايش پيدا مي کند و تا زمانى که مخفيگاه ها و محل آموزش مخالفين، از بين نرود امکان از بين بردن آنها وجود نخواهد داشت.

او با تحليل موقعيت جغرافيايي افغانستان كه داراي 25 تا 31 میلیون نفر جمعیت است و 660 هزار کیلومتر مربع وسعت دارد ، پنج هزار و 800 کیلومتر مرز مشترک با ایران ، پاکستان، چین، ازبکستان ، تاجیکستان و ترکمنستان دارد، در چنين وضعيتي زامني مي تواند امنيت درافغانستان برقرار گردد و تروريسم و افراطي گري از منطقه ريشه كن گردد كه كشور هاي همسايه افغانستان به تعهدات شان درقبال مبارزه با تروريسم و افراطي گري، درست و شفاف عمل نمايند و دست از همكاري مخفي با گروه هاي تروريستي، بردارند.

او گفت: آرزوى ما اينست که عملکرد کشور هاى  همسايه افغانستان، مطابق گفتار شان باشد، تا امنيت در افغانستان بهبود يابد ، چون امنيت در افغانستان، مستقيماً به همسايگان رابطه مي گيرد.

برخلاف ديگر كارشناسان غربي كه معتقدند كه جريان فعاليت هاي افراطي گري درافغانستان نسبت به سال گذشته كاهش يافته و يا سازمان القاعده درحال فروپاشي است، اما جنرال مك نيل حتي

حضور 51 هزار نيروي نظامی از 42 کشورجهان تحت فرماندهی ناتو را متناسب با مشکلات و چالش هاي امنيتي درافغانستان نمي داند واين بدين معنا است كه بحران افغانستان و فعاليت هاي تروريستي درسايه فعالت هاي القاعده و طالبان، آنچنان گسترده و دوام دار است كه نيروهاي نظامي موجود خارجي و داخلي نمي توانند، دربرابر نيروهاي تروريستي و افراطي دست به مقابله  بزنند و تروريست ها را از اين كشور برون برانند.

او اكنون درپايان ماموريت خود رسما اعلام كرده است كه گروه طالبان درافغانستان حضوردارد و به قول او:" شورشیان در مناطقی از افغانستان که نیروهای مسلح افغانستان و سربازان خارجی حضور ندارند، فعالیت دارند". درحالي كه تا پيش ازاين ناتو و دولت افغانستان به شدت دربرابر گزارش ها  و آمارهايي كه از سوي سازمان هاي بيطرف منتشر مي گرديد واكنش نشان مي دادند. سال گذشته يكي از سازمان هاي بيطرف گزارش داد كه دولت افغانستان تنها بر 15 درصد از خاك افغانستان تسلط كامل دارد و بقيه مناطق يا دراختيار طالبان است يا توسط افراد ذي نفوذ و سران قبايل اداره مي گردد. دولت افغانستان به شدت چنين گزارشي را رد كرد و ناتو نيز دربرابر اين گزراش واكنش نشان داده بود. اما اكنون جنرال با تجربه امريكايي كه 17 ماه فرماندهي ناتو را در سخت ترين و دشوار ترين روزها وماههاي نبرد و شورش هاي سال گذشته به عهده داشت، اعتراف دارد كه مناطق كه دولت افغانستان برآن تسلط ندارد در اختيار طالبان قرار دارد، اوبراي برون رفت ازاين بحران نسخه نيز ارايه مي دهد. از نظر او زماني دولت افغانستان بر ديگر مناطق افغانستان تسلط پيدا مي تواند كه نيروهاي نظامي خارجي و داخلي درافغانستان به بيش از 400 هزار نيروي نظامي بالغ گردد. اما او از دست يافتن به چنين نيرويي درافغانستان اظهارنا اميدي مي كند.او مي گويد:" افغانستان با 660 هزار کیلومتر مربع وسعت برای تامین امنیت به نیروهای نظامی داخلی و خارجی 400 هزار نفری نیاز دارد که تشکیل چنین نیروی از توان مالی این کشور خارج است".

طبيعي است وقتي تشكيل چنين نيرويي براي دولت افغانستان و كشورهاي خارجي ممكن نباشد، به معني اين است كه بحران و جنگ و ناامني دراين كشور سال ها ادامه خوهد يافت و به اين زودي نبايد اميد وار بود كه مردم افغانستان درسايه شكست و نابودي تروريسم و افراطي گري گروه هاي طالبان و القاعده، روي صلح و آرامش را مي بينند.

به هرحال جنرال مك نيل ماموريت سخت و دشواري را براي جانشين  هموطن خود جنرال دیوید مک کرمن درافغانستان برجاي گذاشته است. جنرال دیوید مک کرمن، جنرال آمریکایی است كه چند سال پيش فرماندهی حملات زمینی نيروهاي امريكايي در عراق را عليه رژيم صدام حسين به عهده داشت و اين حملات منجر به پيش روي نيروهايي امريكايي از مرز عراق تا بغداد گرديد و جنرال ياشده پيروز مندانه همراه نيروهايش تنديس صدام حسين را از ميدان اصلي بغداد به زير كشيد. اكنون با پسمنظري از چنين افتخارات مي خواهد نقشي دشوار را در سمت فرماندهي ناتو درافغانستان عليه گروههاي افراطي طالبان و القاعده ايفا نمايد. او ازجنرال هم وطنش ميراث دار نيرويي شده است كه سال گذشته بيشترين تلفات را از سوي طالبان متحمل شده است و حتي برخي از كشورهاي هم پيمان با ناتو افغانستان را باتلاق ديگري مي دانست كه ماندن دراين كشور را جز فرورفتن دراين باتلاق نمي داند. به همين دليل فشار جنگ ها و شورش ها درافغانستان در سال گذشته سبب گرديد كه اختلاف عميق ميان اعضاي ناتو بوجود آيد و اين اختلافات هنوز به طور كامل حل نشده است.

اكنون سئوال اساسي اين است كه آيا جنرال با تجربه جديد امريكايي در مصاف با نيروهاي افراطي طالبان و القاعده بارديگر با شكست دادن طالبان و القاعده درجنوب افغانستان درسال جاري نشان ديگري دريافت مي كنند و يا اين كه نشان افتخاري را كه در عراق كسب كرده، آن را نيز درافغانستان برجاي خواهد گذاشت و جريان پرشتاب افراطي گري درافغانستان درميان خون و آتش و ناامني هاي دوام دار به حيات ننگين خود ادامه خواهد داد. 


June 8th, 2008


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
بازگشت
گزیده مقالات